Asperger Sendromu

Asperger sendromu, çok yüksek bir işlevli otizm türlerinden biri olduğu düşünülen, aslında otistik spektrum bozukluğu (OSB) adı verilen geniş tanı yelpazesinin bir parçası olduğu ifade edilmektedir.

Yaygın bir gelişimsel bozukluk başlığı altında değerlendirilen Asperger sendromu, özellikle de sosyal ilişkiler ve sosyal etkileşim söz konusu olduğunda çok belirgin sorunlara sebep olan karmaşık bir nöro gelişimsel bozukluktur. Otizm spektrum bozukluğu ile birçok anlamda benzer özellikleri bulunan bu rahatsızlık arasında klinik yönden ve diğer pek çok açıdan belirgin farklar bulunmaktadır.

Beynin işlevini ve yapısını etkileyen nörogelişimsel bozukluklar, bireyin özellikle de toplumsal alanda iletişim becerilerinin, iletişim ve etkileşim sorunlarının ortaya çıkmasına neden olur. Bu gibi sorunların en az seviyeye inmesi için geliştirilmiş olan yaklaşım odaklı tedavi yöntemi, özelleştirilmiş olan eğitim uygulamaları sayesinde bu kişilerde iletişim becerilerinin çok daha güçlü hale gelmesi mümkün olmuştur.

Süreci baştan sonra kadar çok doğru bir şekilde yönetmek için, hastalığın erken çocukluk döneminde tanı almış olması, çocuğun ise henüz gelişim sürecindeyken özelleştirilmiş olan eğitim programlarından faydalanmasını sağlamak çok önemli bir yere sahiptir.

Asperger Sendromu Nedir?

Asperger sendromu, dilde ya da diğer bilişsel gelişim aşamalarında herhangi bir gecikme yaşanmasına sebebiyet vermeyen, ancak karşılıklı olarak iletişim kurulması gerektiği durumlarda çok belirgin sorunlara yol açan nöro gelişimsel bir bozukluk olarak tanımlanabilir. Bu kişilerin olayları ve dünyayı görme, algılama konusunda herhangi bir sorun yaşanırsa bile ilgi alanlarında, davranışlarında, etkileşim biçimlerinde belirgin kısıtlamalar gözlemlenir.

Otizm, en yaygın şekilde rastlanan gelişimsel bozukluktur. İletişim becerilerini, dil gelişimi, davranışsal ve sosyal gelişim aşamalarını çevreyle olan uyum becerisini belli miktarda etkileyen bu yaygın bozukluk, çeşitleri genellikle yaşamın erken dönemlerinde fark edilir ve yaşam boyunca devam eden bir ilerleme gösterir. Ancak Asperger sendromu, bu yaygın bozukluklar içerisinde seyri genellikle en iyi olan ve hatta bazı durumlarda ilk olarak yetişkinlik döneminde fark edilebilecek kadar hafif ilerleme gösteren tek gelişimsel bozukluk çeşididir.

Her bireyde farklı klinik özelliklerinde ortaya çıkabilen bu nörogelişimsel bozuklukta problemin doğru bir şekilde tespit edilmesi, ortaya çıkan belirti ve bulguların vakit kaybetmeden saptanması, bireylerin kişisel gelişim sürecin adına çok önemli bir yere sahiptir.

Asperger Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Asperger sendromu, genellikle kişinin içine kapanık bir şekilde davranmasına, konuşma ve dil gelişimi açısında insanlarda sosyal iletişimden kaçınmasına dolayısıyla kendini diğer tüm insanlardan uzaklaştırmasına neden olur. Bu belirtiler, birçok psikiyatrik rahatsızlığa bağlı olarak da ortaya çıktığı görülen yaygın davranışlardır.

Klinik özellikler açısından bakıldığında, prodromal dönem şizofreni, kaçıngan kişilik bozukluğu, şizoid kişilik bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi çok fazla hastalık Asperger sendromu ile birbirine benzer bulgulara yol açabilir. Bu yüzden Asperger sendromuna sahip kişilere yanlış teşhis konulma ihtimali çok yüksektir. Bu aşamada yapılması gereken hastalığa özgü belirtileri doğru bir şekilde öğrenmek, bu belirtileri ayırıcı tanılar ile ele almaktır.

Asperger sendromuna sahip bireylerin sahip olduğu, sorunun saptanmasına yardımcı olabilecek belirli analardan bahsetmek gerekirse, şu şekilde sıralanabilir:

• Sosyal İletişim Alanı: Bu rahatsızlığı bulunan kişilerin sosyal ilişki kurmak için isteği bulunur ancak kişi anne ve babasıyla sıcak ilişki kurmayı başarmış olsa bile, yaşıtlarıyla ilişki kurması gerektiğinde ciddi bir zorluk yaşar. İnsanlarla ilişkiler kurmasına engel olan yüz ifadelerini anlamlandırma ve tanıma aşamasında yetersizlik yaşaması, geleneksel olan ve kabul gören toplum kurallarını anlayamaması, göz temasından kaçınması ve empati kurma yeteneğinin son derece zayıf olması sosyal ilişkileri zorlaştıran etkenler arasında yer alır.
• Konuşma Alanı: Bu sendroma sahip olan kişilerde dil becerisinde herhangi bir gecikme söz konusu olmamakla beraber, konuşma alanında bazı farklı özelliklerin dikkat çektiği söylenebilir. Zamir kullanımı konusunda sorun yaşaması, bazı kelimeleri gereğinden fazla kullanma ve çok sık yeni kelimeler türetme gibi konuşma farklılıklarına rastlanabilir. Ayrıca kişi, dili kendini karşı tarafa ifade etme aracı olarak kullansa bile, karşı tarafın dil ile kurduğu iletişimi kavramak konusunda zorluk yaşayabilir. İlgili olduğu bir konuyu anlatırken, karşı tarafta dinleyici konumundaki kişilerin ilgili olup olmadığını önemsemeksizin, onu dinleyip dinlemesine bakmadan anlatmaya devam eder ve karşı tarafın konuyu değiştirme çabalarına rağmen uzun monologlar şeklinde konuşmasını sürdürür. Konuşma esnasında yapılan vurgu ve tonlama hataları da Asperger sendromuna sahip kişilerde çok sık görülen belirtiler arasında yer alır.
• İlgi Alanları: Asperger sendromuna sahip bireylerde ilgi alanının sınırlı olması, dikkat çekici bir belirtidir. Çocukluk surecinde gözden kaçabilen bu durumu kişi ergenlik çağına geldikten sonra daha çok fark edilir. Normalden farklı olarak çok daha sınırlı bir ilgi alanına sahip olan bireylerde bu durum sosyal iletişim becerilerinin sınırlı kalmasına neden olur. Özellikle de ergenlik çağlarında bu sendroma bağlı olarak ruhsal problemler sıklıkla görülmeye başlar. Bu dönemlerde hastaların neredeyse yarısında kişisel bakım söz konusu olduğunda, problemler ortaya çıkar. Okul yaşamında sorunlar yaşama, arkadaşlara uyum sağlamada zorlanma, sosyal iletişimden geri çekilme, içe kapanıklık gibi belirtiler çoğunlukla 12-19 yaş arasında belirginleşmeye başlar.

Asperger Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?

Asperger sendromunda esas olarak amaçlanan hastanın sosyal iletişim becerilerini geliştirmeye odaklı, çevre ile olan uyumunu artırmaya dayalıdır.  Bu hastalıkta sosyal uyumu en çok etkileyen unsur, hastalığın şiddeti ve hastanın bilişsel kapasitesi, eşlik eden başka psikiyatrik hastalıkların olması, aile ve diğer çevresel faktörlerin hastaya karşı takındığı tutumdur.

Sendromun en sağlıklı biçimde kontrol altına alınabilmesi için ilk olarak sosyal uyumu direkt olarak etkileyen bu değişken durumların değerlendirilmesi ve hasta için faydalı olabilecek şekilde tekrardan düzenlenmesidir. Hastanın yüksek faydası için eşik eden diğer ruhsal hastalıklar tedavi edilmeli, aile ve yakın çevresi bilgilendirilmeli, hastanın ise bilişsel kapasitesinin artması için girişimlerde bulunulmalıdır. Ayrıca gerekirse hastalığı şiddeti psikoterapik ya da medikal yöntemler kullanılarak kontrol altına alınmalıdır.

Okul öncesinden ergenlik dönemine kadar yakından takip edilen Asperger sendromu, bireylerin girişimleri çocuk doktorları tarafından değerlendirildiğinde erken dönemde uygulanan tedavi yöntemlerinin bilişsel beceri düzeyini büyük oranda arttırdığı, işlevsellik oranında ise yaşla birlikte bir nebze artış meydana geldiği tespit edilmiştir. Bu bilgiler dikkate alındığında, hastaya özel olarak planlanan bütüncül tedavi aşamalarının hastalığın seyrini olumlu şekilde etkilediğini söylemek mümkün olabilir.

Asperger sendromu ve otizm arasında en belirgin fark, hastanın çocukluk döneminde konuşma ve dil alanında görülen gelişimsel özellikler olarak bilinmektedir. Otizm olan kişilerde konuşma ve dil gelişim geriliği çok sık rastlanır iken, bu hastalık durumlarında kişiler genellikle 2 yaşından sonra teşhis almaktadır. Asperger sendromunda dil gelişimiyle ilgili herhangi bir problem görülmemekle beraber, bu bebeklerin yaşıtlarıyla aynı zamanlarda konuşmaya başladıkları ifade edilir.

Asperger sendromu gibi destek gerektiren hastalıklarda doğru bir eğitim programı hazırlamak çok önemlidir. Ev ortamında bu eğitimin verilmesi mümkün olmadığından, Meryem Yerli özel eğitim merkezi aradığınız üst düzey kalitede özel eğitim hizmetini bulabileceğiniz tek adrestir. 

Çocukların geleceğini inşa etme konusunda öncü olan Meryem Yerli, çocuklarımız için en iyisini ve en güzeli hayal ederken alanında uzman kadrosuyla pek çok hastalığın tedavisi konusunda nitelikli eğitimleriyle çocuklar üzerinde olumlu gelişmeler yaşanmasına neden olur. Çocuğunuza bir iyilik yapmak ve onu güvenilir ellere teslim ederken, zaman içinde ondaki değişime bizzat şahit olmak için web sitemizi ziyaret edip, bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz.