Ekolalisi olan çocuklar duydukları sesleri, kelimeleri tekrar etikleri için kendilerini ifade etmekte zorlanmaktadırlar. Etkin ve etkili iletişimde zorlanmaktadırlar. Bu bağlamda ekolali tedavisi karşı taraf ile iletişim kurma, dil öğrenme ya da dil pratiği yapma girişimi olarak ifade edilmektedir.
Aslında ekolali incelendiğinde konuşmacı kişinin ani bir şekilde bağıracağı ya da rastgele olmak üzere bir şeyler söyleyebileceği Tourette sendromundan çok daha farklıdır. Konuşmacının neyi söylediği ya da ne zaman söylediği üzerinde herhangi bir kontrolü bulunmamaktadır.
Ekolali kelimesi Yunanca kökenli bir kelimedir. Yankı veya Tekrarlama anlamlarına karşılık gelmektedir. Çevreden duyulan sesleri, kelimeleri sık sık tekrar eden konuşma rahatsızlığı olarak ifade edilmektedir. Günümüzde Ekolali çoğunlukla çocuklarda rastlanmaktadır. Tedavisi mümkün olan bir rahatsızlıktır.
Ekolalinin en büyük sebepleri arasında otizm gösterilmektedir. Şayet bir çocukta otizm bulunuyorsa yani otizmli çocukta ekolali hastalığı görülebilmektedir. Yani bir konuşma güçlüğüdür. Sözcük sayısının minimum düzeyde tutulması olarak bilinir. Otizmli çocuklarda bu hastalık önemle üzerinde durulması gerekmekte tedavilerinde özen gösterilmesi gerekmektedir.
Bu tedavilerin gerçekleştirilmesi amacıyla Meryem Yerli kendi açtığı klinik ile çocukların Ekolali rahatsızlıklarını giderme noktasında hizmet vermektedir. Ayrıca Disleksi, Hipoaktivite, özel öğrenme güçlüğü çeken çocukların ailelerini açtığı klinik vasıtası ile bilgilendirme yapmakta bu yönlü bir hizmet gerçekleştirmektedir.
Ekolali belirtileri arasında yankılama gelmektedir. Çocuklar öncelikle kendi çevrelerinde duydukları şeyleri tekrarlamaktadırlar. Bu tarz durumlarda ekolali belirtileri ortaya çıkabilmektedir. Yalnızca kelimeler değil aynı şekilde sesleri de tekrar edebilmektedirler. Bir diğer belirti ise dil gelişiminin zaman içinde zayıflamasıdır.
Yaş ilerledikçe dil gelişmesi de beraberinde zayıflamaktadır. Bir nevi kelime sayısının minimum düzeyde tutulması olarak ifade edilebilir Karşı taraftan çıkan kelimelerin anlaşılan kelime sayısının da kullanılan kelime sayısının karşılaştırıldığında fazla olmaktadır.
Ekolaliyi kendi içerisinde anında ve gecikmiş ekolali olarak ifade etmek mümkündür. Anında ekolali Karşı tarafın söylediği herhangi bir kelimeyi ya da cümleyi çocukların duyar duymaz tekrar etmesidir. Örnek olarak çocuğa adın nedir? şeklinde bir soru sorulduğunda karşılık olarak aynı şekilde adın nedir? şeklinde cevap vermektedir.
Özellikle gecikmiş ekolali de ise daha öncesinden bir gün, hafta ya da ay olmak üzere duydukları sesi kelimeyi veya cümleyi, repliği herhangi bir çağrışıma mahal vermeden o an içerisinde tekrar etmesi durumudur. Örnek olarak bir hafta öncesinden annesinin ya da yakınının şeker zararlıdır cümlesini belirli bir zaman sonra bir hafta ya da ay sonra aniden tekrar edebilmektedir.
Karakteristik özellikler barındıran ekolali fonksiyonel olmayan işlevsiz bir dil özelliği gibi algılanmaktadır. Fakat özellikle otizmli çocuklarda ekolali rahatsızlığı bir iletişim aracı olarak da kullanılabilmektedir. Otizmli çocuklar isteklerini başka kimselere aktarma yolunda tutarlı dil kullanımı jest ve dilini kullanma noktasında eksiktirler.
Bağırarak veya ağlayarak karşı tarafa isteklerini belirtirler. Bu tip durumlar da çocuklarda şu şekilde bir refleks oluşacaktır. Ağlandığı ya da bağırıldığı zamanlarda kendi isteklerinin yerine geldiğini düşüneceklerdir. Onlar açısından daha iyi bir iletişim kurmayı sağlayana kadar en iyi iletişim yolunun bu olduğunu bileceklerdir. Bu bağlamda ekolali olan bir çocukta ilk olarak yapılması gereken şey çocuğu gözlem altında tutmak ekolaliyi en yoğun bir şekilde kullandığı durum ve zamanları belirlenmesidir.
Ekolali durumunu azaltmak için yapılması gereken en önemli şey bu durumda olan çocuğu en iyi şekilde değerlendirmek, hangi durumlarda ekolaliyi yaptığını tespit etmek gerekmektedir. Şayet çocuklar ekolaliyi kendilerinin dikkatini çekmek için yapıyorlarsa Bu gibi durumlarda çocukları duymazlıktan gelmek işe yarayabilmektedir.
Duymazlıktan gelindiğinde çocuk dilini işlevsel bir şekilde kullanıyorsa onunla iletişim yöntemlerini denemek çocuk açısından başarılı bir teknik olabilmektedir. Şayet çocuklarda ekolali stereotip bir davranışa dönmüşse ekolaliyi kullanma sebebi daha çok rahatlamak kendi duyusal problemleri ile başa çıkmak için olabilmektedir. Bu gibi durumlarda çocukların dikkatini çekmek daha faydalı olacaktır.
Örnek olarak çocuğun motivasyonunu sağlayacak şekilde bir oyuna yöneltmek çocuğa daha iyi gelecektir. Bazı durumlarda ise çocuklar ekolaliyi iletişimi sürdürmeye çalışmak için kullanabilmektedir. Bu tarz durumlarda ekolaliyi daha işlevsel bir iletişim becerisine dönüştürebilmek gerekmektedir.
Dahası herhangi bir uzmandan yararlanmak da faydalı olacaktır. Ayrıca uzun zamandır Klinik hizmeti veren Meryem Yerli uyguladığı metotlar ile ve uzun dönem çalışma hayatının tecrübeleri ile siz ebeveynlere ve çocuklarınıza profesyonel hizmetler sunmaktadır.
Uzmanlar dil beceri alanlarında çalışmalar yaparken çocukların eğitiminde ekolaliden faydalanarak çocukların çıkarabildiği ya da çıkaramadığı sesler hususunda doğru bilgilere sahip olabilmektedir. Anne ve babasını ise çocukları bu süreçlerde yardımda bulunmaları ve de doğru bir şekilde davranışlarını yönlendirme açısından önemlidir.
Doğru bir yaklaşım, doğru davranışlar ve tutumlar bu sürecin daha da hızlı ve etkin bir şekilde ilerlemesi açısından kolaylaştırıcı olmaktadır. Bununla birlikte çocukların çevresinde yer alan kişilerin bu tip konularda yardımları olabilmesi için atılacak en önemli adım sabırlı olmaktadır.
Sade ve aynı zamanda tutarlı bir dil kullanımı jest mimik ile beden hareketlerinin anlaşılır olması kullanılan kelime sayılarının minimum düzeyde tutulması yönerge verilirken anlaşılır olması, ses tonunun daha sakin olması, çocukların iletişim kurarken fırsatlar verilmesi, sözel yapılan iletişimlerde olumsuz kullanımların görmezden gelinmesi yapılacaklar arasında yer almaktadır.
